သၢႆလူမ်းထူဝ်းထွင်း တီႈၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်ယၢဝ်းၵႆ ၸၢႆးၵေႃႉဢၼ်ၼင်ႈယူႇၼႂ်းလူတ်ႉၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈလူမ်းထွင်းၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းမၢၼ်ႇႁူးလႅင်း မိူၼ်ႁၢင်ႈၵတ်းလၢင်ႈမႃးပဵၼ်ၵမ်းယဝ်ႉ၊ တီႈၼႂ်းႁူဝ်ၸႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇပၢင်ႇသိူဝ်းလႆႈ မိူၼ်လူမ်းထူဝ်းထွင်းပတ်ႉၵႂႃႇၶိုၼ်းတၢင်းမႃးၼၼ်ႉယူႇ၊ ၵွပ်ႈလႆႈၽၢတ်ႇယၢၼ်သေၵေႃႉႁၵ်ႉမၼ်းမိူဝ်းၵႂႃႇ ႁိူဝ်ႉၸႂ်ၼႃႇဢမ်ႇၶႂ်ႈၽၢတ်ႇသေဢိတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
သမ်ႉဝႃႈၽၢတ်ႇၵႂႃႇၵေႃႈ မိူဝ်ႈမီးလႅင်းၽူင်းယူႇၼၼ်ႉတႄႉ ႁိုဝ်တေႃႈပၼ်လုတ်ႈလႆႈသေဢိတ်း ၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ်ယူႇတႃႇသေႇ ဢမ်ႇပၼ်ၶၢတ်ႇ၊ ႁွတ်ႈတီႈလႂ်ၵေႃႈမွၵ်ႇ ဢွၵ်ႇတီႈလႂ်ၵေႃႈလၢတ်ႈ ႁဵတ်းသင်ၼႆၵေႃႈ ႁူႉႁၼ်ပွင်ႇလႅင်းၵၼ်ၵူႈမိူဝ်ႈၵူႈယၢမ်းယဝ်ႉ၊ ဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇၼၢၼ်း ၸၢႆးၵေႃႈၶိုၼ်းႁွတ်ႈထိုင်ဢွင်ႇၵဝ်ႇတီႈယူႇၸၢႆးသေ သမ်ႉဝႃႈပဵၼ်တီႈယၢမ်ႈယူႇသေတႃႉ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉၼင်ႇဝႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈတီႈယူႇၵဝ်ႇယဝ်ႉ ယူႇၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇယၢမ်ႈ ပဵင်းတၢၼ်ႇတီႈဢၼ်လႆႈၽၢတ်ႇယၢၼ်မႃးၼၼ်ႉလႃႈ။
ၵွပ်ႈႁူဝ်ၸႂ်ၵုမ်ႇတိတ်းႁွႆႈၸွမ်း တီႈဢၼ်လႆႈၽၢတ်ႇမႃးၼၼ်ႉယူႇတိၵ်းတိၵ်းၵူၺ်း ပေႃးဝႃႈၵေႃႉႁၵ်ႉမၼ်းဢမ်ႇၶိုၼ်ႈလႅင်းၼႆတႄႉ ၸႂ်ပေႃးဢမ်ႇၼိမ်သဝ်းလႆႈသေဢိတ်းယဝ်ႉ။ ပေႃးမီးၶၢဝ်းယၢမ်းတၼ်း မီးလႅင်းၽူင်းမႃးၼႆ ၵုမ်ႇဢုပ်ႇၵၼ်ယူႇတၢင်းဝၼ်းတၢင်းၶိုၼ်းယူႇ၊ သမ်ႉဝႃႈဢမ်ႇတၼ်းသေတႃႉၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမၼ်းတၼ်းမႃးယဝ်ႉ၊ ပေႃးလႆႈဢုပ်ႇၵၼ်ၼႆ ႁႅင်းၽူင်းၵိုတ်းဢဝ် 1% ၵူၺ်းၵေႃႈ ၼင်ႇဝႃႈမၼ်းမီးၵႃႈၶၼ်ၼႃႇယဝ်ႉ ဢမ်ႇပၼ်မၼ်းယဝ်ႉလၢႆတေႉလူင်။
လၢတ်ႈယဝ်ႉဢုပ်ႇၵျႃႇမူၼ်ႈၵၼ် ႁိုဝ်ပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းသုမ်းလၢႆလႃႇ ၵွပ်ႈႁၵ်ႉၼႃႇလႄႈလႆႈပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းၼၼ်ႉယိုင်၊ ဢုပ်ႇၵၼ်ၵေႃႈႁိုင်မႃးယဝ်ႉ ၽႂ်ၵေႃႈသမ်ႉ မီးၵၢၼ်ၼမ်ႁင်းၽႂ်ႁင်းမၼ်းလႄႈ မီးၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉ ဢၼ်လႆႈလၢတ်ႈတေႃႇၵၼ်လီလီ၊ သမ်ႉဝႃႈႁဵတ်းၵၢၼ်တၢင်းဝၼ်းႁိူဝ်ႉၼႃႇၼႆၵေႃႈ ပေႃးလႆႈဢုပ်ႇၼႆ မိူၼ်ႁၢင်ႈႁိူဝ်ႉပေႃးႁၢႆလူင်ၵႂႃႇ တႃၼွၼ်းၵူၺ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး ၵူၺ်းၵူဝ်လပ်းပႅတ်ႈမၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းယဝ်ႉ။
မီးယူႇဝၼ်းၼိုင်ႈၼၼ်ႉ ႁွမ်ၵေႃႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်မႃး ႁိူဝ်ႉၼႃႇယဝ်ႉလႄႈ လိုမ်းပိုတ်ႇၽူင်းသေ ၼွၼ်းလပ်းၵႂႃႇပႅတ်ႈယဝ်ႉ၊ ၸၢႆးၵေႃႈသမ်ႉဝႃႈၵၢၼ်တေၼမ်တေသုၵ်ႉသၵ်ႉမႃးၵႃႈႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉ တႃႇတေပႂ်ႉတွပ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်းႁွမ်တႄႉ တၼ်းယူႇၵူႈၶၢဝ်းယၢမ်းယဝ်ႉ၊ ၶမ်ႈၼႆႉႁွမ်ႁၢႆၵႂႃႇ ၸႂ်းၸႂ်သိူဝ်းဢမ်ႇသႃႇမႃး ၼွၼ်းယူႇၵေႃႈဢမ်ႇလပ်း ၸႂ်ၸပ်းၸွမ်းၾူင်းပေႃးဢမ်ႇၽႃႈလႆႈ တူၺ်းၵမ်းလႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁၼ်ပိုတ်ႇ လွမ်လွမ်ၸႂ်လဵၵ်ႉမႃးယဝ်ႉ။
တႄႇဢဝ်မၼ်းၼၼ်ႉမႃး ႁွမ်ၵေႃႈ ၵႆႉႁၢႆၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸၢႆးတႄႉယင်းတိုၵ်ႉပႂ်ႉလႄႈ ၸွမ်းမႆႈၸႂ်ယူႇဢမ်ႇသုတ်းဢမ်ႇဝၢႆး၊ မၢင်ပွၵ်ႈလၢတ်ႈတေႃႇၵၼ်ၼႆ မိူၼ်ႁၢင်ႈၵႂၢမ်းဝၢၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸၢင်ႁၢႆၵႂႃႇၵမ်းလွႆးလွႆးယဝ်ႉ။
ထိုင်မႃးၶမ်ႈၼိုင်ႈ ႁွမ်ၵေႃႈၶိုၼ်ႈလႅင်းယူႇသေတႃႉ တၵ်ႉၵႂႃႇၵေႃႈဢမ်ႇတူၺ်း ဢမ်ႇတွပ်ႇသင်ၶိုၼ်းလႄႈ ၸၢႆးၵေႃႈလၢတ်ႈၵႂႃႇတင်းၼမ်၊ ထိုင်တီႈႁွမ်ပေႃးၶၢၼ်ႉႁၼ်ယူႇယဝ်ႉ။ ႁွမ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူၼ်ႁၢင်ႈၶႂ်ႈဢိမ်ႇမိူဝ်ႇမႃးယဝ်ႉလႄႈ တွပ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်းၵႂႃႇ ပွတ်းပွတ်းဝႃႈ
“ႁဝ်းယၢၼ်ၵၼ်လႃႈ မၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်ၵႂႃႇလႆႈ”
မိူဝ်ႈလႆႈငိၼ်းၵႂၢမ်းၶေႃႈၼႆႉယဝ်ႉ တီႈၼႂ်းႁူဝ်ၸႂ်ၸၢႆးၵိုင်ႉၵၢင်ႉဢမ်ႇမီးႁႅင်း ဢမ်ႇသိုပ်ႇလၢတ်ႈသင်လႆႈထႅင်ႈယဝ်ႉလႄႈ ၸင်ႇယဵၼ်ႁၢႆလူင်ၵႂႃႇယဝ်ႉ။ တေပဵၼ်ၵွပ်ႈႁၵ်ႉယူႇလႄႈဢမ်ႇၶႂ်ႈယၢၼ်ယူဝ်ႉ၊ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး သမ်ႉဝႃႈတေၶၢၼ်ၸႂ်တၢၼ်ႇႁိုဝ်ၵေႃႈ ႁိုဝ်တေႁတ်းဝူၼ်ႉၶႂ်ႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ႁူဝ်ၸႂ်ၸဵပ်းၵႅၼ်းႁႅင်းၼႃႇၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ်ယဝ်ႉ။
“ၵွပ်ႈႁဝ်းဢမ်ႇလႆႈယူႇၸမ်ၵၼ် ဢမ်ႇလႆႈႁၼ်ၵၼ်တႃႇသေႇ ႁဝ်းၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉႁၼ်ၸွမ်းၵၼ်လႆႈ သမ်ႉဝႃႈႁဝ်းလၢတ်ႈတေႃႇ၊ ဢုပ်ႇတေႃႇၵၼ်ယူႇသေတႃႉ တေလၢတ်ႈဢွၵ်ႇမွၵ်ႇၼႄၵၼ်လႆႈၵူႈလွင်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလူး ဢမ်ႇႁၼ်တူဝ်ႁိုဝ်တေႁူႉၸႂ်၊ မၢင်ပွၵ်ႈၶဝ်တေၸၢင်ႈမီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵေႃႈပဵၼ်လႆႈ သမ်ႉဝႃႈႁဝ်းပဵၼ်ၵေႃႉႁၵ်ႉၵၼ်တေႃႇၸူဝ်ႈဢမ်ႇလႆႈၵေႃႈ ၶဝ်ၵေႃႈပဵၼ်ၽူႈယိင်းဢၼ်ႁဝ်းႁၵ်ႉယူႇၵေႃႉၼိုင်ႈယဝ်ႉ ႁၵ်ႉတၢၼ်ႇႁိုဝ်ၵေႃႈ ပေႃးဢမ်ႇထိူၵ်ႈ ႁိုဝ်ၸၢင်ႈလႆႈၸူးၸမ် ႁဝ်းဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇႁႂ်ႈမၼ်းမႃးႁၵ်ႉႁဝ်းလႆႈ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁဝ်းၵေႃႈမီးသုၼ်ႇႁၵ်ႉမၼ်းလႆႈယူႇ”
ၸၢႆးၵေႃႈ ဝူၼ်ႉၶႆႈၸႂ်ၵႂႃႇႁိုင်တၢၼ်ႇတၢၼ်ႇယဝ်ႉ ၸင်ႇတွပ်ႇပၼ်ၵႂၢမ်းႁွမ်ၶိုၼ်း
“ႁွမ်! ဢမ်ႇပဵၼ်သင်ၼႃ ႁဝ်းၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈယွၼ်းႁႂ်ႈ ၵိူတ်ႇမႃးပဵၼ်ၵေႃႉႁူမ်ႈၸၢတ်ႈပၢၼ်သူလႆႈ သင်ဝႃႈသူထူပ်းသဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်လီၵေႃႈ ႁႂ်ႈသူၵၢမ်ႇလီၼႃ သူဢမ်ႇလူဝ်ႇလွၵ်ႉပႅတ်ႈႁဝ်း မွတ်ႇႁဝ်းၵႂႃႇၵူၺ်းၵေႃႈလႆႈယဝ်ႉ ႁဝ်းတေဢမ်ႇၸွမ်းသုၵ်ႉယုင်ႈသူထႅင်ႈယဝ်ႉ”
ၸၢႆးၵေႃႈလၢတ်ႈၵႂႃႇၸိူင်ႉၼႆသေ ႁၢႆၵႂႃႇပႅတ်ႈယူႇ။ ႁွမ်ၵေႃႈလၢႆဝၼ်းမႃးၼႆႉ ဢမ်ႇလႆႈလၢတ်ႈတေႃႇၸၢႆးယဝ်ႉ သဵင်ၾူင်းၵေႃႈယဵၼ်ပေႃးတၢၼ်ႇပႃႇႁဵဝ်ႈယဝ်ႉဝႃႈ ပိုတ်ႇတူၺ်းၽူင်းၵမ်းလႂ် ၼႂ်းၸႂ်တႄႉဝူၼ်ႉဝႃႈ ၸၢႆးတေတၵ်ႉမႃး မိူဝ်ႈလႆႈသတိၶိုၼ်းယဝ်ႉ မိူၼ်ႁၢင်ႈသေလၢႆသေ ၼႂ်းဢူၵ်းႁူဝ်ၸႂ်ၼၼ်ႉၵေႃႈၵၼ်ႈၼမ်ႉတႃဝႆႉဢမ်ႇလႆႈလႄႈ ပွႆႇႁႂ်ႈမၼ်းၸိုမ်ႉယမ်းဢွၵ်ႇမႃးသေ ဝူၼ်ႉၸွမ်းလွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈမၼ်ၼၼ်ႉ သမ်ႉပေႃးဢမ်ႇပွင်ႇၸွမ်းယဝ်ႉယူႇ။
သုတ်းယဝ်ႉ။
- သမ်ႉဝႃႈႁဝ်းတေႁၵ်ႉၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈတၢၼ်ႇႁိုဝ်ၵေႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇတႅပ်းတတ်းႁႂ်ႈၶဝ်မႃးႁၵ်ႉႁဝ်းလႆႈ။
- မိူဝ်ႈမီးဢမ်ႇဝႆႉၵႃႈၶၼ်လႄႈ မိူဝ်ႈႁၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၸင်ႇတေဝႆႉၵႃႈၶၼ်မၼ်းၵေႃႈ တူၵ်းလိုၼ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ။
- လွင်ႈဢၼ်ႁဝ်းတႅပ်းတတ်းႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉၼၼ်ႉ တိုၼ်းမီးၽွၼ်းယွၼ်ႈမႃးၸွမ်းပႃႈလင်၊ ဢမ်ႇဝႃႈလွင်ႈလီႁိုဝ်လွင်ႈၸႃႉႁိုဝ် တေလႆႈႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ဢၼ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလူင်းမိုဝ်းႁဵတ်းသၢင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
- မိူဝ်ႈမီးတီႈတေႇၵေႃႈ မီးတီႈသုတ်းသဵင်ႈ တၢင်းႁၵ်ႉၵေႃႈတေႃႈၼင်ႇၼၼ် မိူဝ်ႈႁူႉဝႃႈဢမ်ႇမီးၸႂ် တီႈလႂ်မီးတၢင်းၽႄၵေႃႈ တိုၼ်းတေၵႂႃႇၵေႃႉတၢင်းၵူၺ်း။
ၼပ်ႉယမ်ၽူႈလူလိၵ်ႈႁဝ်းၶဝ်ယူႇဢေႃႈ
ပၢႆၵမ်−ငဝ်မွင်မိုတ်းမူဝ်း
ၸိူင်းပွတ်းဢွၼ်ႇႁူဝ်ၼႆႉၵေႃႈ လႆႈတႅမ်ႈဝႆႉၸဵမ်မိူဝ်ႈ ပီႊ 2019 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ၊ ပေႃးမီးတီႈၽိတ်းတီႈပိူင်ႈၵေႃႈ ယွမ်းၼွမ်းယူႇၶႃႈ။
