တွၼ်ႈသၢမ်သိပ်းပႅတ်ႇ
ၵူၼ်းသိုၵ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်သိုပ်ႇမိူဝ်းတၢင်းဝၢၼ်ႈဢုင်သေ ႁွင်ႉၸႅတ်ႈၵူၼ်းၵူႈႁိူၼ်းယဝ်ႉ။ ႁၼ်ၽႂ်လႅပ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းႁူႉၵူၼ်းလႅတ်း ပဵၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႆၵေႃႈ ၼႄးဝႃႈပဵၼ်ၽူႈၸွပ်ႇၼႆသေ တိၺွပ်းဝႆႉယူႇ၊ ၵူၼ်းၼုမ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၽူဝ်ၼွင်ႉလႅင်ၵူၺ်းလႄႈ လႆႈၶၢမ်ႇတိၺွပ်းယဝ်ႉ။ သမ်ႉဝႃႈၵူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ဢွၼ်ႈဝွၼ်း လၢတ်ႈၼႄထဵင်ၶိုၼ်းယူႇသေတႃႉ ၶဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇပွႆႇပၼ်သေဢမ်ႇၵႃး သမ်ႉပၢႆမတ်ႉမိုဝ်းပႄႈပိၵ်ႇယဝ်ႉ လၢၵ်ႈၼွင်ႇလၢၵ်ႈတိုတ်ႉလူင်ၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်တိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ။
ၼွင်ႉလႅင်ၼၼ်ႉတႄႉ တင်းၵူဝ်တင်းမႆႈၸႂ်ၸဝ်ႈၽူဝ်မၼ်းယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ဢွၼ်ႈဝွၼ်းၵွတ်ႇၶဝ်ႇၵွတ်ႇၶႃၶဝ် ႁွင်ႉႁႆႈယူႇၵေႃႈ ၺႃးတိၼ်ပိတ်ႉထၢၵ်ႇတၢၵ်ႇႁၢႆလူင်ၵႂႃႇပဵၼ်လၢႆၵမ်းယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ၵႃႈလႆႈတူၺ်းၸဝ်ႈၽူဝ်မၼ်းၽၢတ်ႇယၢၼ်ၵႂႃႇၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း။
မိူဝ်ႈပိူၼ်ႈမတ်ႉၽူဝ်မၼ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၵတ်းယဵၼ်ၸႂ်လႆႈလႄႈ လွမ်ငွႆးတူၺ်းၵႂႃႇၸွမ်းလွႆးလွႆးယဝ်ႉ၊ ၶဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်သိုပ်ႇၵႂႃႇထႅင်ႈတင်းဝၢၼ်ႈၸိင်ၼၼ်ႉသေ မူၼ်ႉၶဝ်ႈယုမ်းၵႂႃႇ ဢမ်ႇပေႃးၵႆဝၢၼ်ႈဢုင်ၼၼ်ႉၵႃႈႁိုဝ်၊ ၵမ်ႉၵေႃႈလႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈလင်မေႃးသွင်သၢမ်ၵမ်းသွၼ်ႉၵၼ်။ ႁူဝ်ၸႂ်ၶုၼ်ႇၽၢင်ႈၵီႈ ၼႅတ်ႈဢႅၼ်ႇလမ်းတူၺ်းၸွမ်း တႂ်ႈငဝ်းၾႆးသၢႆၶၢဝ်ၶၢဝ်ၶဝ်ၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇသမ်ႉငိၼ်းသဵင်သဵမ်သဵင်ၶုတ်းလိၼ်မေႃးယူႇသွၵ်ႉသွၵ်ႉ သဵင်ဢုပ်ႇလၢတ်ႈၵႂၢမ်းၶဝ်ပၼ်းယူႇႁိုဝ်ႈႁိုဝ်ႈႁႃႈႁႃႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ၼွင်ႉလႅင်ဢၢၼ်းတေပုင်ႈၽၢင်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇၸူးၶဝ်ယဝ်ႉ ထုၵ်ႇမိုဝ်းၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈၸၼ်သေ ပိၵ်ႉသူပ်းမၼ်းဝႆႉလႄႈ ၵူၼ်းၵေႃႉၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်လႅင်းမိူင်းသႂ်ယဝ်ႉ။
ဝၢႆးၵူၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉဢွၵ်ႇၵႂႃႇၵူၺ်း လႅင်းမိူင်းသႂ်ၵေႃႈ ႁွတ်ႈမႃးထိုင်တီႈႁိူၼ်းၶမ်းလၢဝ်ၶဝ်ယဝ်ႉ၊ ၸင်ႇသမ်ႉလႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈသေ ပဵၼ်ဢၼ်တူၵ်းၸႂ်မႃး ႁူမ်ႈပႃးတင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ် ၼႅတ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ဢွၵ်ႇမႃးငွၵ်ႈတူၺ်းယူႇ၊ လႅင်းမိူင်းသႂ်ၵေႃႈ လႆႈထၢမ်တီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇ ၸင်ႇတေႁူႉလွင်ႈႁူႉတၢင်း၊ ၼႅတ်ႈလမ်းတူၺ်းၸွမ်းသေ လႆႈႁၼ်ၼွင်ႉလႅင်ပႅပ်ႉငွႆးတူၺ်းပိူၼ်ႈယူႇၼႂ်းလပ်းသိင်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
သွင်ၶႃၵေႃႈၸၢင်ႈတေႁဵတ်းႁိုဝ် ၵႃႈတေလႆႈပႂ်ႉႁႂ်ႈၵူၼ်းသိုၵ်းမိူၵ်ႈမႆႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပူၼ်ႉၵႂႃႇၵူၺ်း တိူဝ်ႉၸႂ်ၸဵပ်းၸႂ်ယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးသင်တႃႇတွပ်ႇတႅၼ်းၶိုၼ်းလႆႈလူး၊ ၼွင်ႉလႅင်ၼၼ်ႉတႄႉ ၶႂ်ႈႁွင်ႉႁႆႈဢွၵ်ႇသဵင်လင်ပူၼ်ႉႁူၺ်ႈပူၼ်ႉလွႆယူႇၵေႃႈ လႆႈဢိုတ်ႇႁႆႈယူႇၼႂ်းၸႂ်ၼၼ်ႉသေ ယၵ်ႉတူၺ်းပိူၼ်ႈၽင်ၸဝ်ႈၽူဝ်မၼ်းယူႇတႂ်ႈၾႆးသၢႆၶၢဝ်ၶၢဝ်ၼၼ်ႉၵူၺ်းယဝ်ႉ။
ဝၢႆးသေၵူၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉဢွၵ်ႇၵႂႃႇ ၼွင်ႉလႅင်ၼၼ်ႉတႄႉ ၼႅတ်ႈပုင်ႈလႅၼ်ႈၵႂႃႇၶူတ်ႉၶူၺ်လိၼ်တီႈၼၼ်ႈ တေႃႇသမ်ႉပေႃးလႆႈႁၼ်တူဝ်ၵူၼ်းဢွၵ်ႇမႃးယဝ်ႉ၊ တူဝ်မၼ်းယင်းတိုၵ်ႉဢုၼ်ႇယူႇလႄႈ ၼွင်ႉလႅင်ၼၼ်ႉတႄႉ တင်းႁႆႈတင်းၵွတ်ႇ သမ်ႉပေႃးဢမ်ႇသူၼ်ၽႂ်ယဝ်ႉ။
ၶမ်ႈၼၼ်ႉတင်းၶိုၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ၵေႃႈ ပဵၼ်သုၵ်ႉပဵၼ်သၵ်ႉဢမ်ႇၸၢင်ႈၼွၼ်းလႆႈ၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်ၵေႃႈ သုၵ်ႉသၵ်ႉယူႇႁင်းၶဝ် ပႂ်ႉၶမ်းလၢဝ်တေႃႇပေႃးၼွၼ်းလပ်းၵႂႃႇႁင်းၽႂ်ႁင်းမၼ်းယဝ်ႉ။
ၶမ်းလၢဝ်ႁၢႆၵႂႃႇလႆႈလၢႆဝၼ်းယဝ်ႉ တႃႇတေၵႂႃႇၸွမ်းႁႃၼၼ်ႉ ယင်းဢမ်ႇမီးၽႂ်ႁူႉဝႃႈမၼ်းၵႂႃႇတၢင်းလႂ်သေၵေႃႉ ၸွမ်းႁွႆးၵေႃႈဢမ်ႇႁၼ် လၢတ်ႈၵေႃႈဢမ်ႇလၢတ်ႈသင်ဝႆႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ၊ တေၵႂႃႇၸွမ်းႁႃတီႈလႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ ၵပ်းသိုပ်ႇၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈ ၶူဝ်းၶွင်မၼ်းသမ်ႉမီးတီႈႁိူၼ်းယူႇလႄႈ ၵႃႈလႆႈပႂ်ႉဝၼ်းပႂ်ႉၶိုၼ်းသေမွင်းၵူၺ်းယဝ်ႉ။
လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈၼွင်ႉလႅင်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇၸွမ်းၵၼ်ၵႂႃႇသေ လႅင်းမိူင်းသႂ်ၵေႃႈ ႁူႉလီယူႇဝႃႈ ပိုၼ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈဢုင်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်တီႈဢၼ်ၸၢင်ႈမီးၽေးသိုၵ်းသိူဝ်လႆႈတႃႇသေႇ ဢမ်ႇလီႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ်တေၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်လႆႈၼၼ်ႉ မၼ်းၵေႃႈလႆႈမႃးတႄႇသၢင်ႈၼႃႈၵၢၼ်မၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈဢုင်ၼၼ်ႉသေ ႁဵတ်းႁိူၼ်းယူႇသဝ်းၵႂႃႇၸွမ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ယဝ်ႉ။ မၼ်းမီးႁႅင်းၵူၼ်း မီးငိုၼ်း မီးၶိူင်ႈၶွင်ၶူဝ်းၸႂ်ႉတိုဝ်းတဵမ်ထူၼ်ႈလႄႈ ဢွင်ႈတီႈဢၼ်မၼ်းယူႇၼၼ်ႉ တၢၼ်ႇတၢၼ်ႇ ၵူၼ်းသိုၵ်းတၢင်ႇၸုမ်းၶဝ် ဢမ်ႇပေႃးႁတ်းၶဝ်ႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်း၊ ၵူၼ်းၵႃႉၵူၼ်းၶၢႆ ၵူၼ်းၸဝ်ႈလွၵ်းလိင်ႉၼမ် တိုၼ်းမီးလွၵ်းလၢႆးဢဝ်တူဝ်လွတ်ႈတႃႇသေႇလႄႈ တၢၼ်ႇဢူၼ်ႈၵေႃႈဢူၼ်ႈတၢၼ်ႇယွမ်းၵေႃႈယွမ်း ၼွမ်းတူဝ်ၶဝ်ႈႁႃႁူဝ်ၼႃႈလူင်မၼ်းလၢႆလၢႆယဝ်ႉ။
ထိုင်မႃး ပီႊ 2024 ဝၢၼ်ႈဢၼ်မၼ်းမႄးတီႇပၢၵ်ႈတၢင်းပၼ် ႁႂ်ႈတိုၼ်ႇလုၵ်ႉၶိုၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈၵူၼ်းၵိုၼ်း ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉငၢႆႈလူမ်မႃးၶိုၼ်းလီတႄႉတႄႉ ယူႇယဝ်ႉ။
သမ်ႉဝႃႈမွင်းမႃးႁိုင်ပဵၼ်လၢႆပီႊမိူင်းယဝ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁၼ်ဝႃႈၶမ်းလၢဝ်တေပွၵ်ႈမႃး၊ ႁူင်းႁဵၼ်းၼႂ်းၾၼ်ဢၼ်ၶမ်းလၢဝ်ယၢမ်ႈဝူၼ်ႉသၢင်ႈမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ လႅင်းမိူင်းသႂ် ပွင်သၢင်ႈပၼ်ၶႅမ်ႉၼႃႇယဝ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈၶူးသွၼ်ၵေႃႉမေႃဝူၼ်ႉၼၼ်ႉသမ်ႉ ၵႂႃႇမီးလႂ်ယဝ်ႉၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ။
ၼင်ႇႁိုဝ်ႁူင်းႁဵၼ်းပေႃးတေဢွၼ်ဢဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵႂႃႇၵႆ ၵႂႃႇလႆႈယိုၼ်းယၢဝ်းၼၼ်ႉ လႅင်းမိူင်းသႂ်ၵေႃႈ လႆႈၵႂႃႇႁႃမေႃသွၼ်ဢၼ်မီးၼမ်ႉၸႂ်ၼၼ်ႉမႃး ၸွႆႈၼွင်ႉလႅင်သွၼ်ထႅင်ႈယူႇယဝ်ႉ။
ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼွင်ႉလႅင်ၼၼ်ႉၵေႃႈ လဵင်ႉလုၵ်ႈပႃးလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈသွၼ်လႆႈလီလီ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၽူဝ်မၼ်းတၢႆၵႂႃႇ မၼ်းၵေႃႈလႆႈၸပ်းတွင်ႉဝႆႉမီးယူႇမွၵ်ႈသွင်လိူၼ်ၼႆႉယဝ်ႉ။
လႅင်းမိူင်းသႂ်ၼၼ်ႉတႄႉ မိူၼ်ပဵၼ်ႁူဝ်ၼႃႈႁိူၼ်းသေ လဵင်ႉလူတူၺ်းထိုင်ၶဝ်ၵႂႃႇ မီးၸဵမ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢၼ်ၶမ်းလဵဝ်ၵဵပ်းလဵင်ႉ ႁူမ်ႈပႃးတင်းၼွင်ႉလႅင်ၶႃမႄႈလုၵ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
သမ်ႉဝႃႈယင်းတိုၵ်ႉပဵၼ်မၢဝ်ႇယူႇၼႆသေတႃႉ လုၵ်ႈမၼ်းတႄႉမီးၼမ်လိူဝ်သေပိူၼ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈယဝ်ႉ။
ၶၢဝ်းယၢမ်းပူၼ်ႉမႃးပေႃးႁိုင် ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၵႂႃႇတင်းၼမ်ယဝ်ႉသေတႃႉ ႁူဝ်ၸႂ်လႄႈတၢင်းႁၵ်ႉလႅင်းမိူင်းသႂ်ၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈလႆႈ မၼ်းယင်းတိုၵ်ႉၵိုမ်းမၼ်ႈဝႆႉယူႇ။
ၼႃႈယုမ်ႉဢွၼ်ႇသႅင်ၼူၼ်း ၵႅမ်ႈၶွင်ႇၶွင်ႇမိူဝ်ႈမၼ်းဢၢႆ သၢႆတႃဢၼ်ပၢႆႈၼႃႈဢမ်ႇႁတ်းယၵ်ႉတူၺ်း ဝူၼ်ႉၶိုၼ်းမိူဝ်ႈလႂ် ႁူဝ်ၸႂ်ၵီႈၸွမ်းမၼ်းယူႇသေႇသေႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈယုမ်ႉၼၼ်ႉၵေႃႈ မႃးတုမ်ႉႁႂ်ႈတိူဝ်းၶုၵ်းၸႂ်လႆႈ မႃးႁဵတ်းႁႂ်ႈမၼ်းလႆႈၶီငဝ် မႃးဢဝ်မၼ်းလႆႈတိူဝ်ႉၸႂ် ၶၢဝ်းယၢမ်းၸိူဝ်းပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ဢဝ်ၶိုၼ်းဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉသေတႃႉၵေႃႈ ယင်းတိုၵ်ႉၶႂ်ႈဝူၼ်ႉ ယင်းဢမ်ႇၶႆႈလိုမ်းမၼ်း။
ၼွင်ႉလႅင်ၵေႃႈ မႃးၼင်ႈႁိမ်းလႅင်းမိူင်းသႂ် ဢၼ်တိုၵ်ႉမိူၼ်ႇမိုင်ယူႇၼိူဝ်ၸၢၼ်းလေႃးပႃးၼႃႈတႃၶီငဝ်ၼၼ်ႉသေ
“မေႃသွၼ်ယၢမ်ႈလၢတ်ႈဝႆႉ မိူဝ်ႈႁဝ်းတေပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းဝႃႈ ၸၢတ်ႈပၢၼ်ႁဝ်းၼၼ်ႉပွတ်းၼႃႇ ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈတေယူႇလႆႈမွၵ်ႈႁိုဝ်ၵူၺ်း၊ ယႃႇပေဝူၼ်ႉယဝ်ႉဝႃႈ မၼ်းတေပဵၼ်သင် ပဵၼ်သင်မႃးၵေႃႈ ယူႇၵႂႃႇၸွမ်းဢၼ်မၼ်းပဵၼ်ယူႇယၢမ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းလႄႈ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးဢၼ်ပဵၼ်ယဝ်ႉၵႂႃႇယဝ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ်ၶိုၼ်း ယႃႇၵုမ်ႇၸူမ်ယူႇၸွမ်းမၼ်းယူႇယဝ်ႉ မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈဢၼ်ၶႂ်ႈပဵၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈယူႇတႃႇသေႇ ယူႇၸွမ်းၶၢဝ်းယၢမ်းဢၼ်ပဵၼ်ယူႇ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ လီလိူဝ်ပိူၼ်ႈယဝ်ႉ၊ မိူဝ်ႈႁဝ်းႁဵတ်းတဵမ်တီႈယဝ်ႉ သမ်ႉဝႃႈတၢႆၵႂႃႇၵေႃႈ ႁဝ်းတေဢမ်ႇသေလၢႆမၼ်း”
“ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းတေဢမ်ႇဝူၼ်ႉဝႃႈ မီးၵူၼ်းတၢင်းလင် သေလၢႆယူႇလႄႈ ယင်းတိုၵ်ႉၸႂ်ထိုင်မၼ်းယူႇၼႆ”
“ၶႃႈၵေႃႈၸႂ်ထိုင်မိူၼ်ၵၼ်..” ထူၺ်ႈၸႂ်လူင်မႃးၵမ်ႉၼိုင်ႈသေ “မီးဝၼ်းႁူပ်ႉၵေႃႈ မီးဝၼ်းယၢၼ်ယဝ်ႉလူး ဢမ်ႇဝၼ်းလႂ်ဝၼ်းၼိုင်ႈ ႁဝ်းၵေႃႈတိုၼ်းတေလႆႈၽၢတ်ႇယၢၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇယူႇ သင်ၸႂ်ထိုင်ၵေႃႈဝူၼ်ႉထိုင်သေ မၼ်းၵေႃႈၸၢင်ႈတေပဵၼ်သင် ၶဝ်မႃးမီးယူႇၼႂ်းလွင်ႈမၢႆတွင်းႁဝ်းယဝ်ႉၼႃႇ သမ်ႉဝႃႈၶဝ်တေဢမ်ႇမႃးၼႄႁႂ်ႈႁဝ်းလႆႈႁၼ်ၵေႃႈ ဢၼ်လႆႈဝူၼ်ႉထိုင်ၶဝ်မၢင်ပွၵ်ႈ မၼ်းၵေႃႈႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်းသိူဝ်းၸႂ်ယူႇၵူၺ်း ဝူၼ်ႉထိုင်လွင်ႈလီလီ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်းၵတ်းယဵၼ်ၸႂ်ၼၼ်ႉၵူၺ်းၵေႃႈပေႃးယဝ်ႉ”
သိုပ်ႇလူၵႂႃႇထႅင်ႈတွၼ်ႈတေမႃးၶႃႈ
