- ၽူဝ်+မေးသွင်ၵေႃႉ ၽူဝ်မၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈမေးမၼ်းထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉ ႁူမ်ႈၵၼ်ပဵၼ်သၢမ်ၵေႃႉသေ ၸင်ႇၸႅၵ်ႇၽေပၼ်ၵၼ်ၼိုင်ႈၵေႃႉလႆႈၼိုင်ႈလုၵ်ႈယဝ်ႉ။
- ၵွပ်ႈပဵၼ်ၵႆႇၽူႈလႄႈ မၼ်းဢမ်ႇမီးၶႆႇလႆႈ။
- တေလႆႈဢဝ်သေမဵဝ်းꧦၽၢတ်ႈလိင်း လိင်းၵေႃႈတေၸႂ်လမ်သေ ဢဝ်မၢၵ်ႇမူင်ႈၽၢတ်ႈမႃးၶိုၼ်းလႄႈ လႆႈၵိၼ်ၵမ်းလဵဝ်ယူႇယဝ်ႉ။
- တေလႆႈႁဵတ်းႁၢင်ႈၽႅၼ်ႇလိၼ်သေ ဢဝ်ၵမ်ၸိုမ်းၶိတ်ႇၵႂႃႇဢဝ်ယဝ်ႉ။
- ႁႂ်ႈၵူၼ်းႁၢပ်ႇၵူၺ်မႃးၼၼ်ႉ ဢဝ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းလႄႈ သၢင်ႇဢွၼ်ႇသႂ်ႇၼႂ်းၵူၺ် ၵေႃႉၽၢၵ်ႇꧦသေဢဝ်ၵူၺ်မၼ်းပိၼ်ႇၵေႃႈလႆႈယဝ်ႉ ၵွပ်ႈဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်းႁႅင်းလူင်။
- မႃထိူၼ်ႇတေလႆႈၵႂႃႇၸမ် မွၵ်ႈမႃလူင် ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶူပ်းလႆႈသေလႅၼ်ႈပၼ်ႇလၵ်း ပေႃးၸိူၵ်ႈမႃလူင် ဝဵၼ်းလၵ်းၼၼ်ႉ ၵိုတ်းပွတ်းၼိုင်ႈၵူၺ်းၼိုင်ႈမႃထိူၼ်ႇၼၼ်ႉ ၸင်ႇၵႂႃႇၵိၼ်ၼိူဝ်ႉၵႆႇယဝ်ႉ။
- ၼၢႆးၶၢဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၶူၼ်ႁူဝ်။
- ပေႃးၸီႇယဝ်ႉၵေႃႈလူဝ်ႇၵိၼ်ၵူၺ်း။
- တေလႆႈဢဝ်ဝူဝ်းၵႂႃႇဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉ မႃးဢဝ်ၽိူင်းၵႂႃႇထႅင်ႈ သမ်ႉၶိုၼ်းဢဝ်ဝူဝ်းမႃး ဢဝ်သိူဝ်ၵႂႃႇထႅင်ႈ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၸင်ႇၵွႆႈဢဝ်ဝူဝ်းၵႂႃႇပႃႈလင်ယူႇယဝ်ႉ။
- လူဝ်ႇလႆႈတၵ်းၼမ်ႉမေႃႇ ဢၼ်မီးၼမ်ႉၼၼ်ႉသေ ဢဝ်သႂ်ႇၼႂ်းၼမ်ႉမေႃႇဢၼ်ဢမ်ႇမီးၼမ်ႉၼၼ်ႉသေ ႁႂ်ႈမၢၵ်ႇၼင်ၽူးၶိုၼ်ႈမႃးၸွမ်းၼမ်ႉၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေဢဝ်မၢၵ်ႇၼင်လႆႈယဝ်ႉ။
- မၼ်းၵေႃႈသၵ်းဢဝ်မၢၵ်ႇႁိၼ်ဢွၼ်ႇ ႁိမ်းမၼ်းၼၼ်ႉသေ ဝိုတ်ႉသႂ်ႇၼႂ်းၵွၵ်းပေႃးမၢၵ်ႇႁိၼ်လူင်းတင်းတႂ်ႈၵေႃႈ ၼမ်ႉတေၶိုၼ်ႈမႃးတင်းၼိူဝ်ယဝ်ႉႁဵတ်းၼၼ် မၼ်းၵေႃႈၸင်ႇလႆႈၵိၼ်လီꧦယဝ်ႉ။
- ပေႃးၵၢင်ၶမ်ႈမႃးမုၼ်ၸဝ်ႈဝႆႈၽြႃးဝႃႈ“ပုတ်ႉꩪမ် ပူၸေမိ”ၼႆလႄႈၵႃးလႃးသႃႇမိ ထၢင်ႇဝႃႈမုၼ်ၸဝ်ႈႁွင်ႉမၼ်းၼႆသေ မိူဝ်းၸူးမုၼ်ၸဝ်ႈ ꩡဝ်ႈၸၢႆးၵေႃႈၶဝ်ႈမႃး တင်းၵႃးလႃးသႃႇမိၼၼ်ႉလႆႈယဝ်ႉ ၽိူဝ်ႇၵႃးလႃးသႃႇမိမိူဝ်းထၢမ်မုၼ်ၸဝ်ႈဝႃႈ“ၵဝ်ဢမ်ႇလႆႈႁွင်ႉ”ၵဝ်ဝႆႈၽြႃးၵူၺ်းၼႆသေၵႃးလႃးသႃႇမိၶိုၼ်းမႃးပႂ်ႉတီႈယူႇမၼ်ႈယဝ်ႉ ၸဝ်ႈၸၢႆးၵေႃႈတင်း ၼၢင်းႁေႃၶမ်းသေ မီးၼႂ်းၵၢင်ႁေႃၸဝ်ႈၸၢႆးၸင်ႇပႅပ်ႉငွႆးၵႂႃႇ ႁိမ်းၽႃဢုတ်ႇသေ ဢဝ်မၢၵ်ႇႁိၼ်ၽၢတ်ႈသႂ်ႇမႃၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ၵေႃႈဢွၼ်ၵၼ် တူၵ်းၸႂ်ၵႂႃႇမူတ်း ၽွင်းႁူဝ်သိုၵ်းလႆႈငိၼ်းသဵင်မႃႁဝ်ႇမၼ်းထၢင်ႇပဵၼ်သေလွင်ႈꧦ လႄႈၼႅတ်ႈမႃးတူၺ်းၵမ်းၼၼ်ႉၸဝ်ႈၸၢႆးလႄႈၼၢင်းႁေႃၶမ်း ၸင်ႇၵွႆႈဢွၵ်ႇမႃးတင်းႁူဝ်သိုၵ်းပႂ်ႉၼၼ်ႉသေ ႁွင်ႉဢဝ်မိူဝ်းမိူင်းၶဝ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ။
- မၼ်းပဵၼ်ၽၵ်းႁႃႈလႄႈ ဢမ်ႇၵိုတ်းသေဝၢၼ်ႇ (ထႅင်ႈလၢႆးၼိုင်ႈ)ၵိုတ်းသီႇဝၢၼ်ႇ ပေႃးပိူၼ်ႈဝႃႈၵိုတ်းသီႇဝၢၼ်ႇ ႁဝ်းသမ်ႉဝႃႈမၼ်း ပဵၼ်ၽၵ်းႁႃႈ ႁိုဝ်မီး/ၵိုတ်းယဝ်ႉလၢႆႈၵႂႃႇတိၵ်းꧦတႃႉ။
- ၼုၼ်ႈၼၵ်း ဢဝ်ၼုၼ်ႈၸုပ်ႉၼမ်ႉသေၸင်ႈတူၺ်း။
- တေႁဵတ်းႁိုဝ်ၵိုတ်းသေတူဝ်ယဝ်ႉလႃႇ ပေႃးတိူဝ်ႉတူဝ်ၼိုင်ႈၵေႃႈ သီႇတူဝ်ၼၼ်ႉဝိၼ်/မိၼ်ပႅတ်ႈမူတ်းယဝ်ႉ။
- ၼေႃႇႁူၵ်း လႄႈတင်းၽၵ်းႁႃႈ လေႃးၵၼ်မီး(11) ပေႃးမႃးထႅင်ႈမဵဝ်းၼိုင်ႈပဵၼ်ၽၵ်းၶဵဝ်းတွင်း(ဢဝ်သင်သႂ်ႇၵေႃႈလႆႈ)ၼႆ မီးၵႂႃႇ(12)မဵဝ်းၵေႃႈလႆႈယဝ်ႉ။
- မၼ်းဢဝ်ၼမ်ႉၵၢမ်ႈၶပ်ႉၵၼ်သေ ၶိုၼ်ႈၽႅၼ် ပေႃးႁိုင်ယဝ်ႉၼမ်ႉၵၢမ်ႈၸိူမ်ႈပႅတ်ႈမၼ်းၵေႃႈၸင်ႇ ႁွႆႈယူႇၼိူဝ်ပုၼ်ႉယဝ်ႉ။
- ဢဝ်ၸိူၵ်ႈပၢတ်ႈၸွမ်းၽင်ႇမၼ်းႁွပ်ႈသေယဝ်ႉ ႁဵတ်းႁူဝႆႉဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢဝ်သွတ်ႇသႂ်ႇၵၼ်ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸၼ်တိၵ်းꧦၸိုင် ၵႂႃႇမတ်ႉဢဝ်လၵ်းၼၼ်ႉၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။
- ၵႂၢႆးပေႃႈသၢမ်တူဝ်ၼၼ်ႉ ၶဵင်ႇဢူမ်ဝႆႉၶႆႇႁမ်ၵၼ်သေ ပဵၼ်တွႆးပဵၼ်တွႆးဝႆႉ ၵမ်းလိုၼ်း ၵိုတ်းၵႂၢႆးမႄႈ မႃးဢူမ်တူဝ်ပေႃႈ ဢၼ်တူၵ်းလိုၼ်းသေ ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇမႃလိၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶူပ်းၶႆႇႁမ်ၶဝ်ယဝ်ႉ။
- ၽွင်းမၼ်းတိုၵ်ႉငဝ်ၼွၼ်းယူႇၼၼ်ႉ ႁေႃႈၵႃးဝႆးꧦသေ ပေႃးပူၼ်ႉမၼ်းဢိတ်းၼိုင်ႈ ယဝ်ႉ။ ၶိုၼ်းပိၼ်ႇႁူဝ်ၵႃးမႃးၸူးမၼ်း ပေႃးမၼ်းႁၼ်မၼ်းတေဝႃႈလုၵ်ႉတင်းပုၼ်ႉမႃးသေၸႂ်ႉႁူၼ်လင်ၵႂႃႇၶိုၼ်းယဝ်ႉ။
- ၵဝ်ၽိတ်းယဝ်ႉ ၶိူဝ်ၶႂ်ႈႁဵတ်းသင်ၵေႃႈႁဵတ်းလႃႈ ၵေႃႉဢူၺ်ႉ ၵဝ်ၽိတ်းယဝ်ႉ ၵူၺ်းၶိူဝ်ၶႂ်ႈၸီႇၽႆး သွႆႉၽၵ်ႉၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈႁဵတ်းလႃႈ ၵူၺ်းယႃႇဢဝ်ၵဝ် ပွႆႇတူၵ်းၼမ်ႉၵူၺ်းလႃႈ ယွၼ်ႉႁဝ်းဢမ်ႇမေႃလမ်ၼမ်ႉ ၶႃသွင်ၵေႃႉၵေႃႈဝႃႈ ဢႃႉ…မၼ်းၼေငိူဝ်ႈတေႃႇႁႃးၵေႃႈ မႅၼ်ႈလၢႆးမၼ်းယဝ်ႉ တႃႉဢမ်ႇလႆႈ ဢဝ်တၢႆယၢပ်ႇ ပွႆႇတူၵ်းၼမ်ႉလႄႈ ၼႆသေ ၶႃၵေႃႈပွႆႇတူၵ်းၼမ်ႉၵႂႃႇသေ မူၼ်ႈၵေႃႈၸင်ႇလႆႈလွတ်ႈဢႃႈသၢၵ်ႈသၢႆၸႂ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ။
- ဢဝ်မႆႉဝၢႆဝိတ်ႉၶျေႃးꧦသေမွၵ်ႈၸဵတ်းသွၵ်ႇ ၵႂႃႇတၢင်ႇသႂ်ႇၼိူဝ်လဵၵ်းယဝ်ႉ ဢဝ်ဝႅၼ် ဢဝ်ဝႅၼ်သႂ်ႇၵႂႃႇတီႈမႆႉၼၼ်ႉလႄႈ မၼ်းတေလူင်းၵႂႃႇသုပ်းသႂ်ႇ တေႃမႆႉၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။
- ပဵၼ်ဝဵင်းၵလေႃး ပိူင်ႈၵၼ် တီႈၵမႃးယူႇၽၢႆႇၼႃႈ။
- ပဵၼ်ၵူၼ်းၵႃႈၸၢတ်ႈၶိုၼ်ႈၵႃႈသေ လူင်းမႃးၶိုၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
- ၵႆၵၼ် ၼိုင်ႈမိူၵ်ႈၵူၺ်း ႁူမၼ်းလႄႈတင်းတႃမၼ်းၵူၺ်း။
- တေလႆႈလူင်းၵႂႃႇတၵ်းဢဝ် ၼမ်ႉတင်းတႂ်ႈမႃးသႂ်ႇၼႂ်းမၢၵ်ႇဢုၼ်ၶိုၼ်းၵမ်းၼၼ်ႉ တူၼ်ႈမၢၵ်ႇဢုၼ် ၸင်ႇၼၵ်းၶိုၼ်းလႄႈ ၵွမ်းလူင်းၵႂႃႇႁိမ်းၽင်ႇမၼ်းၶိုၼ်း၊ လိင်းၵေႃႈ ၸင်ႇလူင်းၵႂႃႇၶိုၼ်းလီꧦယဝ်ႉ။
- ပေႃႉၶႅပ်းႁၢင်ႈ/ဢမ်ႇၼၼ် ၸၼ်ႁၢင်ႈမၼ်းသေ လူႇၽြႃးယဝ်ႉ မၢၵ်ႇၼၼ်ႉတႄႉမၼ်းလႆႈၵိၼ်။
- ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈတူဝ်ၼိုင်ႈ ဢဝ်ႁူဝ်ဝၢႆႇၵႂႃႇတင်းတူၵ်း တူဝ်ၼိုင်ႈဝၢႆႇၵႂႃႇတင်းဢွၵ်ႇသေ ဢဝ်ႁူဝ်ၵၼ်တေႃးၵၼ်ဝႆႉလႄႈ ၽိူင်းသမ်ႉမီးၼႂ်းၵၢင်ၶႃၵေႃႈလူဝ်ႇၵိၼ် ၵူၺ်းယဝ်ႉ။
- ယွၼ်ႉတႅင်ၸူမ်ၼမ်ႉလူင်းမႃးလႄႈ ၽႂ်ၵေႃႈတေဢမ်ႇႁၼ်ဢွၼ်တၢင်းၽႂ်ယဝ်ႉ သင်ဢမ်ႇၸူမ်တေႉတေႁၼ်လႆႈယူႇ။
- ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၽူၼ်ဢမ်ႇမႃး။
- ၶိုၼ်းလွၵ်ႈၶၢပ်ႈမၼ်းသေ ၵိၼ်ၶၢပ်ႈမၼ်းယဝ်ႉ။ (ၵူၼ်းႁဝ်းၵေႃႈ ပေႃးတိူၵ်ႈမႃးၼႆ ၵႆႉၵိၼ်ၶိုၼ်းၶီႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇယူႇ)
- ဢဝ်သွၵ်ႇႁဝ်းၶိုၼ်းထႅင်ႈသွၵ်ႇၼိုင်ႈယဝ်ႉ။
- (10)မိၼိတ်ႉ မိူၼ်ၵၼ်ၵူၺ်း။
- မီး(10)ယူႇၸၼႃႇၶိုၼ်းၵူၺ်း။
- ၵွပ်ႈပဵၼ်ဝၼ်းလိူၼ်လပ်းၵူၺ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၶမ်ႈလိူၼ်လပ်း။
- 1 သွႆးသွႆးသေဢဝ်ယဵတ်ႈသႂ်ႇၼႂ်းတူႈယဵၼ်ယဝ်ႉ ပိၵ်ႉၽၵ်းတူမၼ်းပႅတ်ႈ။ 2 တေလႆႈမႃးဝၢႆးသတ်းႁၢႆႉၶဝ်မႃးၶိုၼ်ႈပၢင်ၵုမ်၊ ယွၼ်ႉဝႃႈသတ်းၵူႈတူဝ်တေ လႆႈမႃးၶိုၼ်ႈ ပၢင်ၵုမ်။ 3 ၸၢင်ႉတူဝ်ဢၼ်ဢဝ်သႂ်ႇၼႂ်းတူႈယဵၼ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈမႃး ၶိုၼ်ႈပၢင်ၵုမ် ယွၼ်ႉဢဝ် သႂ်ႇၼႂ်းတူႈယဵၼ်ဝႆႉယဝ်ႉ။