တွၼ်ႈၼိုင်ႈ
ၶႃႈၸိုဝ်ႈႁွင်ႉဢေးလႅင် ၶႃႈပဵၼ်ၽူႈယိင်း ဢၼ်ဢမ်ႇပေႃးမိူၼ်ၽူႈယိင်းသေၵႃႈႁိုဝ်၊ ဢမ်ႇဝႃႈလွင်ႈႁဵတ်းတၢင်းသၢင်ႈ လွင်ႈလၢတ်ႈတၢင်းၸႃ လွင်ႈယူႇလွင်ႈသဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၵွပ်ႈၶႃႈပဵၼ်ၽူႈယိင်းၵေႃႉလဵဝ် တီႈၼႂ်းႁိူၼ်းႁိုဝ်ဢမ်ႇႁူႉယဝ်ႉ၊ တႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈၶႃႈႁူႉၵႂၢမ်းမႃး ၵူၼ်းၼႂ်းႁိူၼ်းႁဝ်းၵေႃႈ မီးၽူႈၸၢႆးလၢႆလၢႆၼႃႇ။ ၶႃႈမီးပီႈဢၢႆႈပဵၼ်သၢမ်ၵေႃႉ ႁူမ်ႈပႃးဢူႈႁဝ်းၵေႃႈ မီးၵႂႃႇသီႇၵေႃႉယဝ်ႉ။ မႄႈၶႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽူႈယိင်းၸိူင်ႉႁိုဝ် ၶႃႈၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉမိူၼ်ၵၼ် ယွၼ်ႉၶႃႈဢမ်ႇလႆႈႁၼ်ၶဝ်သေပွၵ်ႈ၊ လွင်ႈဝႃႈပဵၼ်ၽူႈယိင်းၼႆၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ ပီႈဢၢႆႈလႄႈတင်းဢူႈၶႃႈၵေႃႈ ဢမ်ႇတွၼ်ႉလၢတ်ႈၼႄ၊ ၶႃႈၵေႃႈယူႇၸွမ်းၶဝ်ၵႂႃႇ ၼင်ႇၶဝ်ယူႇၼၼ်ႉၵူၺ်း။
ယွၼ်ႉၶႃႈဢမ်ႇမိူၼ်ၽူႈယိင်းႁိုဝ် ဢမ်ႇမီးၽူႈယိင်းၵေႃႉလႂ် ၶႂ်ႈမႃးလဵၼ်ႈၵေႃႉၶႃႈသေၵေႃႉ၊ တေဝႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ တေႃႈၼင်ႇၶူၼ်ႁူဝ်ၶႃႈၼၼ်ႉ ယင်းဝႆႉပုတ်းပုတ်းမိူၼ်ၽူႈၸၢႆးလူးၵွၼ်ႇ တွၼ်းႁေဝႃႈမၼ်းယၢဝ်းလိူဝ်ၶဝ်ၵူၺ်း။ ၵူၼ်းၵႅတ်းပၼ်မၼ်းၵေႃႈ ပီႈၸၢႆးယီႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ၶႃႈၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈသူၼ်ၸႂ်ဝႃႈ ၶႃႈတေပဵၼ်ၽူႈယိင်းႁိုဝ်၊ တေမိူၼ်ၽူႈၸၢႆးႁိုဝ် ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ ၵူၼ်းၸိူင်ႉၼင်ႇၶႃႈ မၼ်းတိုၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်းၸိူင်ႉၼႆ ယူႇယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇသၢင်ႇထုၵ်ႇ ဝၼ်းၼိုင်ႈ မိူဝ်ႈၶႃႈပွၵ်ႈႁိူၼ်းမိူဝ်း ၽွင်းၽူၼ်တူၵ်းႁႃႇယႂ်ႇႁႃႇလူင် လူမ်းထူဝ်းထွင်းႁႅင်းၼႃႇၼၼ်ႉ လိူၵ်ႈလိူၵ်ႈ ၸွင်ႈၶႃႈသမ်ႉပိဝ်လႄႈ ၶႃႈၼႅတ်ႈလမ်းဢဝ်ၸွမ်း မၼ်းပဵၼ်လွင်ႈဢမ်ႇသၢင်ႇထုၵ်ႇႁိုဝ်၊ ယွၼ်ႉႁႅင်းလူမ်းၼၼ်ႉ တင်ႈၸႂ်ႁႂ်ႈမၼ်းပဵၼ်ႁိုဝ်ဢမ်ႇႁူႉၼႃႇ ၸွင်ႈၶႃႈၵေႃႈ ပိဝ်ၵႂႃႇၸူးသႂ်ႇၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈသေ ၵူၼ်းၵေႃႉၼၼ်ႉၸင်ႇၵူမ်ႈၵဵပ်းပၼ်ယူႇ။
ၵဵပ်းၵေႃႈလႆႈတင်းၵဵပ်းၵူၺ်း ၵွပ်ႈဝႃႈၸွင်ႈၶႃႈၼၼ်ႉ ၵိုတ်းၵွၼ်မၼ်းၵူၺ်းယဝ်ႉၼႃႇ၊ တူဝ်ၶႃႈၵေႃႈ ၼင်ႇႁၢင်ႈပေႃးၶႂ်ႈယမ်းၵႂႃႇမူတ်းယဝ်ႉလူး၊ ၵူၼ်းၵေႃႉၼၼ်ႉၵေႃႈ သုတ်ႉၶဝ်ႈမႃးၸမ်ၶႃႈသေ ဢဝ်ႁူမ်ႈၸွင်ႈမၼ်းၽၢၵ်ႇၼိုင်ႈၼၼ်ႉ မုင်းၵင်ႈပၼ်ၶႃႈယဝ်ႉ။
“ၼွင်ႉယမ်းၵႂႃႇမူတ်းယဝ်ႉၼႃ..”
သဵင်ၶဝ်မၼ်းဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇ ပေႉၵႅၼ်းမႃးဝၢၼ်ႁူ သၢႆတႃၶဝ်ဢၼ်ယၵ်ႉတူၺ်းၸူး ပေႉၵႅၼ်ႇမႃးတိူဝ်ႉယွၵ်ႇသႂ်ႇႁူဝ်ၸႂ် ပၼ်ႁႂ်ႈပေႃးဢဝ်ၶႃႈမိုင်ယၵ်ႉတူၺ်းၶဝ်ၵႂႃႇ ၵႅပ်ႉၼိုင်ႈ ယူႇယဝ်ႉ။
“မိူဝ်းလႄႈ…ၵင်ႈမိူဝ်းၸွမ်းပီႈၵေႃႈလႆႈ ၸွင်ႈပီႈလူင်ႇယႂ်ႇ ပေႃးၵင်ႈတႃႇသွင်ၵေႃႉယူႇၵူၺ်း”
ၶေႃႈၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉ ၸၼ်ဢဝ်ႁူဝ်ၸႂ်ၶႃႈ ပေႃးသၼ်ႇဝႆၶွၼ်းၸွမ်းမၼ်းမႃး ပဵၼ်ၵမ်းပဵၼ်ၵမ်း၊ ယူႇႁိမ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ မၼ်းႁဵတ်းႁူဝ်ၸႂ်ၶႃႈတွတ်ႇတဵၼ်ႈႁႅင်း ထိုင်တီႈထိင်းပေႃးဢမ်ႇလႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊ ပေႃးယၵ်ႉတူၺ်းၶဝ် သၢႆတႃၶဝ်ၵေႃႈ သမ်ႉယၵ်ႉၸူးၶိုၼ်း လေႃးပႃးတၢင်းယုမ်ႉၶဝ်ၼၼ်ႉထႅင်ႈ ၼင်ႇဝႃႈ ဢူၵ်းႁူဝ်ၸႂ်ၶႃႈၼၼ်ႉ တွတ်ႇလင်တဵၼ်ႈႁႅင်း ပေႃးတေတႅၵ်ႇလႅဝ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ၊ ၼႃႈၵေႃႈမႆႈႁွၼ်ႉမႃးႁႅင်းတိၵ်းတိၵ်း ပေႃးဢမ်ႇႁတ်းယၵ်ႉတူၺ်းၶဝ်သေ ၵူမ်ႈၼႃႈလူင်ၵႂႃႇပေႃးသုတ်းတၢင်းယူႇ။
ၵွပ်ႈဢမ်ႇတၼ်းတူၺ်းၼႃႈတူၺ်းလင်ႁိုဝ် မိူၼ်ၵူၼ်းတေမႃးၽႃႇၶႃႈလႄႈ ၶႅၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶုၼ်ႇၸၼ်ႁၢဝ်ႉဢဝ်တူဝ်ၶႃႈ သုတ်ႉဝႄႈၵူၼ်းတၢင်းၶၢင်ႈၼၼ်ႉ ၵႂႃႇၸူးၸမ်ၶဝ် တူဝ်ၶႃႈလႄႈတင်းၶဝ် ၶုၼ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၵၼ်ၵႂႃႇ ၸူဝ်ႈၾႃႉမႅပ်ႈၵေႃႈ ၸႂ်ၶႃႈၼၼ်ႉတႄႉ ၵိုတ်းတဵၼ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉၵႅပ်ႉၼိုင်ႈ။
မိူဝ်ႈတူၵ်းၶိုင်ႈတၢင်းၼၼ်ႉ ၶႃႈႁူပ်ႉၺႃးပီႈသၢမ်သေလႄႈ လႆႈမိူဝ်းၸွမ်းမၼ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ။
ၶမ်ႈၼႆႉတင်းၶိုၼ်း ၶႃႈတိုၼ်းဢမ်ႇၼွၼ်းလပ်းသေဢိတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၵုမ်ႇဝူၼ်ႉထိုင်ၶဝ်ယူႇတိၵ်းတိၵ်းၵူၺ်း၊ ဝၢႆႇၵႂႃႇတၢင်းလႂ်ၵေႃႈ ၼင်ႇႁၢင်ႈႁၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉမီးယူႇၵူႈတၢင်းယဝ်ႉ၊ တေပဵၼ်ၵွပ်ႈလွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈၶဝ် မၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈၶႃႈ မၢႆတွင်းမႃးဝႆႉယူႇၼႂ်းၸႂ်ၼၼ်ႉႁိုဝ်။ မိူဝ်ႈဝူၼ်ႉထိုင်ၶဝ် ၼႃႈၵေႃႈလႅင်မႃး၊ ၸႂ်ၵေႃႈတဵၼ်ႈတွတ်ႇမႃး ၼင်ႇဝႃႈတိုၵ်ႉမီးယူႇႁိမ်းၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ဢၼ်ၶႃႈလႆႈႁပ်ႉႁူႉထိုင်မၼ်း သမ်ႉဝႃႈ ၶဝ်ပဵၼ်ၽူႈၸၢႆးၸိူင်ႉၼင်ႇပီႈဢၢႆႈၶႃႈသေတႃႉ မၼ်းဢမ်ႇမိူၼ်ၼင်ႇ ဢၼ်ၶႃႈလႆႈယူႇၸွမ်းပီႈဢၢႆႈၶႃႈၼၼ်ႉသေၵေႃႉလႄႈ ဢမ်ႇမီးၽူႈၸၢႆးၵေႃႉလႂ် ဢၼ်ၶႃႈယူႇႁိမ်းယဝ်ႉ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၶႃႈပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆ မိူၼ်ဝႃႈ ၶႃႈၼၼ်ႉ တေၵျိူၵ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇယဝ်ႉဝႃႈ။
ယွၼ်ႉလွင်ႈၼႆႉသေ ၸင်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈၶႃႈၶုၵ်းၸႂ်လႆႈ တူဝ်ၵဝ်ႇဢၼ်လိုမ်းမၼ်းမႃး တင်းႁိုင်ဝႃႈ ၶႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၽူႈယိင်းမိူၼ်ၵၼ်လႄႈ သမ်ႉဝႃႈယူႇၸွမ်းၽူႈၸၢႆးသေတႃႉၵေႃႈ ၶႃႈၼၼ်ႉမီးၸႂ်ၽူႈယိင်း ဢၼ်မေႃမီးတၢင်းႁၵ်ႉၼိူဝ်ၽူႈၸၢႆးယူႇၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။
တႄႇဢဝ်ၼၼ်ႉမႃး မၼ်းၵေႃႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၶႃႈ ၶႂ်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇမႃး၊ ၶႂ်ႈႁဵတ်းၼင်ႇၽူႈယိင်းၶဝ်ႁဵတ်း လႄႈ ၶႂ်ႈပဵၼ်ၼင်ႇဢၼ်ၽူႈယိင်းၶဝ်ပဵၼ် သင်ဢမ်ႇသင် လႅၵ်ႈလၢႆႈၽၢင်ႁၢင်ႈၶႃႈၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈမိူၼ်ၽူႈယိင်းၵူၺ်းၵေႃႈ ပဵင်းပေႃးယဝ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၶႃႈၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉဝႃႈတေႁဵတ်းႁိုဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉလွင်ႈၼႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈဝူၼ်ႉလွင်ႈၼိုင်ႈယဝ်ႉလွင်ႈၼိုင်ႈ ထိုင်တီႈ ဝူၼ်ႉၶႂ်ႈမီးဢူၺ်းၵေႃႉပဵၼ်ၽူႈယိင်းမႃးယူႇ။
ပေႃးၶႃႈၵႂႃႇႁူင်းႁဵၼ်းၼႆ ၶႃႈတေၵႆႉႁၼ် ၽူႈယိင်းၼႂ်းႁွင်ႈႁဝ်းၼၼ်ႉ တေဢွၼ်ၵၼ်ပႃးၶိူင်ႈမုၼ်ႈၶဝ်သေ ပေႃးလူင်းလိုဝ်ႈၼႆၵေႃႈ သမ်ႉပေႃးလႄႇယၵ်ႉၼႃႈႁဵတ်းႁၢင်ႈပၼ်ၵၼ် ယူႇယဝ်ႉ။ ဝၼ်းယဝ်ႉဝၼ်း ၶႃႈၵေႃႈတူၺ်းၸွမ်းၶဝ်ယူႇသေႇသေႇ ၶဝ်ႁဵတ်းႁိုဝ်ပၼ်ၵၼ်၊ တႃးႁဵတ်းႁိုဝ်ၽွင်ႈ၊ တႄႇၸဵမ်ပႅင်ႈၶဝ်မုၼ်ႈၶဝ်၊ ၶဝ်ႁဵတ်းႁိုဝ်ၶိတ်ႇႁဵတ်းႁိုဝ်လၢႆႉဢေႉ ပေႉမႃးႁၢင်ႈလီ လီလူလီတူၺ်းၼေႃ ၶႃႈၵေႃႈလႆႈတင်းဝူၼ်ႉၵူၺ်း။ ၸူးၸႂ်တႄႉၶႂ်ႈၸၢမ်းတူၺ်းယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈ တေႁဵတ်းႁိုဝ်လႃႇ တႃႇၵႂႃႇသိုဝ်ႉၶိူင်ႈၸႂ်ႉမၼ်းၵူၺ်း ၶႃႈတင်းဢမ်ႇမေႃလူင်။
ၵေႃႉဢၼ်မေႃႁဵတ်းႁၢင်ႈလႄႈ ၵႆႉႁဵတ်းႁၢင်ႈသေ ပႃးၶိူင်ႈမုၼ်ႈမၼ်း မႃးႁူင်းႁဵၼ်းယူႇတႃႇသေႇၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ဢေးၼူၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈ ၶႃႈၵႆႉတူၺ်းၶဝ်ၼႃႇႁိုဝ် ၵေႃႉပဵၼ်ဢေးၼူၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ယၵ်ႉၸူးၶႃႈသေယဝ်ႉ။
“သူၼ်ၸႂ်ႁႃႉ!…”
ဢဝ်ၶႃႈမိုင်ၸိူဝ်ႈလူင်ၵႂႃႇ ပေႃးတေလၢတ်ႈဝႃႈဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ်ၵေႃႈ သမ်ႉသူၼ်ၸႂ်ယူႇ၊ ပေႃးလၢတ်ႈဝႃႈသူၼ်ၸႂ်ၼႆ ၵူၼ်းၸိူင်ႉၼင်ႇၶႃႈၼႆႉ မၼ်းတေဢမ်ႇပႅၵ်ႇပိူင်ႈၼႃႇႁိုဝ်ၼေႃ ၶႃႈတိုၵ်ႉဝူၼ်ႉယူႇလႄႈ ယင်းပႆႇတၼ်းတွပ်ႇမၼ်း။
“မႃးလႄႈ ႁဝ်းႁဵတ်းပၼ်” ဢေးၼူၼ်းၵႂၵ်းမိုဝ်းႁွင်ႉၶႃႈသေယဝ်ႉ သိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈ “ႁဝ်းၵေႃႈၶႂ်ႈႁၼ်မိူၼ်ၵၼ်ဝႃႈ ၵူၼ်းၸိူင်ႉၼင်ႇဢၢႆႈလႅင်ႁဝ်းၼႆႉ ပေႃးႁဵတ်းႁၢင်ႈပဵၼ်ၽူႈယိင်းၼႆ တေမိူၼ်ႁိုဝ်ဝႆႉ”
ၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ယၵ်ႉတူၺ်းၶႃႈသေယဝ်ႉ ဢိူဝ်ႈဢေႃႈၸွမ်းမၼ်းယူႇ။ တႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈၶႃႈမႃးယူႇႁူင်းႁဵၼ်းလင်ၼႆႉ ယွၼ်ႉၶႃႈမိူၼ်ၽူႈၸၢႆးဝႆႉလႄႈ ၶဝ်ၵေႃႈ ထၢင်ႇဝႃႈၶႃႈပဵၼ်ၽူႈၸၢႆးသေ ႁွင်ႉၶႃႈဝႃႈဢၢႆႈလႅင်ယူႇ၊ ပႅၵ်ႉသမ်ႉႁူႉဝႃႈ ၶႃႈပဵၼ်ၽူႈယိင်းသေတႃႉ ၶဝ်ၵေႃႈယင်းတိုၵ်ႉႁွင်ႉၶႃႈဝႃႈဢၢႆႈယူႇၵူၺ်း ယွၼ်ႉမၼ်းယၢမ်ႈသူပ်းၶဝ်ၵႂႃႇယဝ်ႉၼႃႇ။
တွၼ်ႈၼိုင်ႈသုတ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ သိုပ်ႇတူၺ်းထႅင်ႈတွၼ်ႈသွင်ၶႃႈ။